Documentatie

Facturering en gebruik van geijkte meters

De MessEV en MessEG bepalen dat geijkte meters gebruikt moeten worden voor officiële facturatiedoeleinden. In de EU worden MID-gecertificeerde meters als gekalibreerd beschouwd. De MID-certificering is te herkennen aan de 'M' in een rechthoek met de laatste twee cijfers van het bouwjaar. Het nummer van de certificeringsinstantie staat rechts van de rechthoek.

De cFos Power Brain Wallboxes worden standaard geleverd met MID-gecertificeerde, d.w.z. gekalibreerde, meters en zijn optioneel verkrijgbaar met een kijkvenster. Dit zorgt er ook voor dat de meter gemakkelijk af te lezen is, zoals vereist door de ijkwet. Een foto van de meter is meestal voldoende als bewijs van de meterstand. Deze vorm van meteruitlezing en facturering is geschikt in alle contexten waarin de Laadzuilenverordening niet van toepassing is. Vanaf 13 april 2024 wordt de Laadpuntenverordening vervangen door een EU-brede verordening, de AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation). Daarom verwijzen we hierna alleen naar de AFIR.

In welke situaties is de AFIR (was de laadpaalverordening) van toepassing en wanneer niet?

De AFIR is van toepassing op openbare oplaadpunten voor (ad-hoc) opladen ter plekke. Plaatselijk opladen betekent opladen zoals bij een benzinestation, zonder voorafgaande registratie bij een aanbieder. Openbare oplaadpunten zijn oplaadpunten die op openbaar of particulier terrein worden geëxploiteerd en waar iedereen zonder voorafgaande registratie toegang toe heeft, zoals oplaadpunten bij benzinestations langs snelwegen of op parkeerplaatsen van supermarkten. Als de oplaadpunten zich op een terrein bevinden dat alleen toegankelijk is voor bevoegde personen, is de AFIR niet van toepassing. Dergelijke gebieden zijn onder andere

  • Bedrijfsparkeerplaatsen die alleen toegankelijk zijn voor werknemers (*)
  • Garages van appartementencomplexen
  • Parkeerplaatsen op privéterreinen van werknemers voor het parkeren van bedrijfsauto's
  • Parkings van clubs en verenigingen die alleen door leden mogen worden gebruikt
  • Openbare parkeerplaatsen die alleen gebruikt mogen worden door Car-Sharing leden (speciale regeling)
De AFIR is met name niet van toepassing bij het opladen van bedrijfsauto's bij de werknemer thuis! In het verleden is de oplaadpuntenverordening waarschijnlijk overijverig toegepast op bedrijfsauto's en bedrijfsparkeerplaatsen. Het testen van zogenaamde "wallboxes die voldoen aan de ijkwet" verwees naar de situatie van opladen zoals bij een tankstation, waar de klant alleen wil betalen voor wat er in de tank is gegaan. De werknemer met een elektrische auto van de zaak wil daarentegen de hele exploitatie van de laadinfrastructuur met de werkgever verrekenen, dus ook het stand-by vermogen van de laadpaal en eventuele andere kosten. Dit valt echter niet onder de oplaadpuntenregeling. Met de AFIR schept de EU hier dus duidelijkheid.
(*) Als een bedrijf echter op zijn parkeerplaats een oplaadpunt aanbiedt dat tegen betaling door gasten of onbekenden gebruikt kan worden voor selectief opladen, dan is de AFIR van toepassing.

Wandboxen die voldoen aan de ijkwet zijn dus alleen nodig binnen de reikwijdte van de AFIR!

Facturering van laadprocessen van meerdere personen aan één EVSE

De cFos Charging Manager biedt een transactielogboek voor het factureren van laadprocessen van verschillende gebruikers bij een wallbox, waarin de gebruikers-ID's en RFID's of PIN's van de gebruikers, inclusief de geladen kWh, worden opgeslagen in de vorm van een CSV-bestand. Dit kan automatisch worden geanalyseerd en bijvoorbeeld in Excel worden geladen. In veel situaties zou dit voldoende moeten zijn om bruikbare facturen te maken. Specifiek bewijs van de laadprocessen kan indien nodig worden geleverd met meterfoto's, bijvoorbeeld als de laadstroom eenmaal per jaar moet worden gefactureerd aan de huurders van de parkeergarage in een wooncomplex. Als individuele laadprocessen "fraudebestendig" moeten worden geregistreerd, kan de cFos Laadbeheer de laadprocessen zelf ondertekenen of bestanden aanmaken met behulp van een ondertekeningsmeter, die later kunnen worden gecontroleerd met verificatiesoftware, zie uitleg hieronder. Optioneel kunnen alle laadprocessen worden doorgestuurd naar een OCPP-billing backend. De ondertekende meterstanden van "kalibratie-conforme" wallboxen worden dan ook doorgestuurd. Deze ondertekende meterstanden vervangen dan de verwerking van meterfoto's.

Ondertekende meterstanden verzenden naar een backend voor facturering

De cFos Charging Manager kan de Lovato DMED341MID7E signatuurmeter gebruiken om laadprocessen te registreren die voldoen aan de kalibratiewetgeving en deze naar een backend voor facturering verzenden. Deze kan vervolgens kalibratieconforme facturen genereren die kunnen worden geverifieerd met behulp van het S.A.F.E.-programma. Hiervoor moet je de Lovato meter (verkrijgbaar bij ons) installeren in een kleine verdeelkast in de buurt van de wallbox en de kast en eventueel de Modbus bekabeling verzegelen. Bevestig in de cFos Laadmanager de Lovato meter aan de wallbox waarvan je de laadprocessen wilt ondertekenen. Stel ook de optie "Extern ondertekende meterstanden opslaan" in voor de wallbox. De cFos Charging Manager gaat vervolgens als volgt te werk: Laden is gedeactiveerd totdat een auto is aangesloten en het laden is geautoriseerd, bijvoorbeeld met RFID. Voordat het opladen wordt geactiveerd, genereert de Charging Manager een ondertekende meterstand. De transactie gaat door totdat de stekker van de auto uit het stopcontact wordt getrokken. Na het ontkoppelen en deactiveren van de wallbox, genereert de cFos Laadmanager opnieuw een ondertekende meterstand. Beide meterstanden worden dan doorgestuurd naar een OCPP backend als een datastroom die voldoet aan de kalibratiewetgeving en worden ook opgeslagen in de Charging Manager zelf in een vorm die kan worden geverifieerd door S.A.F.E., zodat je ze kunt downloaden onder "Gebruikers" → "Laadprocessen" en ze bijvoorbeeld kunt voorleggen aan je werkgever of de belastingdienst.

Deze opstelling maakt het mogelijk om wallboxen te gebruiken die niet voldoen aan de ijkwet, in het bijzonder de cFos Power Brain wallbox. De handelsrechtelijke keuring van wallboxen heeft eigenlijk alleen betrekking op publieke laadpunten. Er wordt onder andere gecontroleerd of alleen de in de auto geladen kWh worden geregistreerd met de ijkwetconforme factureringsgegevens. In veel toepassingen, bijvoorbeeld bij het thuis opladen van een auto van de zaak, worden echter ook de gebruikskosten van de wallbox in rekening gebracht en vergoed. De werkgever heeft alleen plausibele gegevens nodig voor de belastingdienst, zoals meterfoto's of ondertekende meterstanden, die vervolgens automatisch kunnen worden geanalyseerd.

Opslaan en controleren van meterstanden in overeenstemming met de ijkvoorschriften

Met deze functie kun je factureren met de cFos Charging Manager in overeenstemming met de kalibratiewet - zonder dat je een extra externe OCPP-backend hoeft te gebruiken.

Sommige "custody transfer compliant" wallboxes kunnen een getekende meterstand voor en na het laden opslaan en verzenden via OCPP. Als de cFos Charging Manager zo'n meteropname herkent in de OCPP-gegevens, slaat hij deze op naast het normale transactielogboek. Het wordt ondertekend door de wallbox met een privésleutel. Om te controleren of een metersnapshot geldig is, heb je de publieke sleutel van de overeenkomstige meter nodig. De cFos Charging Manager kan de publieke sleutel gebruiken om de handtekening van de meterstanden te verifiëren. Je kunt ook de gratis S.A.F.E. software gebruiken voor verificatie. Zorg er wel voor dat je de publieke sleutel in een betrouwbare omgeving uitleest en opslaat. Als je de openbare sleutel namelijk altijd uitleest met de huidige tellerstanden, kan een aanvaller (vervalser) zijn openbare sleutel leveren met zijn vervalste tellerstanden en kan de verificatiesoftware de vervalsing niet meer herkennen.

Je kunt dit probleem vermijden met de cFos Charging Manager door de publieke sleutel voor de meter op te slaan in de wallbox-instellingen van de Charging Manager. De cFos Charging Manager kan dit ook automatisch uit de OCPP-gegevens halen, indien beschikbaar. Voor de zekerheid moet je de publieke sleutel echter opvragen bij een betrouwbare organisatie of vergelijken met de sleutel die is opgeslagen in de Charging Manager. Het Federaal Netwerkagentschap levert de publieke sleutel voor sommige meters, voor sommige meters staat deze op de meter gedrukt of je moet contact opnemen met de fabrikant van de wallbox of meter.
Zodra een publieke sleutel is opgeslagen in de wallbox-instellingen van de Charging Manager, slaat de Charging Manager alleen met deze opgeslagen sleutel (die je vertrouwt) momentopnames van de meter op. Je kunt dan het juiste XML-bestand downloaden dat overeenkomt met de transactie logboekvermelding en het laten controleren in een verificatiesoftware. Bovendien toont de cFos Charging Manager of de handtekening van het metermomentopname kon worden gevalideerd met de openbare sleutel: groen slotsymbool als de handtekening kon worden gevalideerd, geel als de handtekening niet kon worden gevalideerd, geen symbool als er geen ondertekende gegevens beschikbaar zijn.
In het transactielogboek kun je de tellersnapshots downloaden voor alle transactielogboeken, voor een specifieke wallbox of voor een enkele transactie. In een bedrijfscontext kun je deze gegevens (eventueel samen met externe verificatiesoftware) zes jaar bewaren en zo voldoen aan de wettelijke vereisten.
Als je geen ondertekenende meter hebt en alle partijen vertrouwen hebben in de cFos Charging Manager, kun je ook "Interne meterstanden ondertekenen en opslaan" activeren in de instellingen van de wallbox. De cFos Charging Manager ondertekent de meterstanden dan zelf voor en na een transactie - net zoals een "ijkwet-conforme" wallbox zou doen. De Charging Manager genereert een sleutelpaar als dat nog niet bestaat en geeft vervolgens de publieke sleutel weer zodat je die kunt gebruiken voor externe verificatiesoftware.